Etik Beyan

ÇAKÜTAD etik görev ve sorumluluklar hakkında Yükseköğretim Kurulu ve Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikaları ilke edinmektedir. Dergiye gönderilecek olan yazılarda, “Etik Kurul” raporu istenen çalışmaların “Etik Kurul Raporu” da gönderilmelidir. “Etik Beyan” raporunun sorumluluğu yazara aittir. Çeviri yazılarda, yazarından izin alındığını gösteren “Çeviri İzin Belgesi” gerekmektedir. Belge sistemden elde edilebilir veya yazarın kendisinin hazırladığı bir format da kabul edilebilir.

Yayın Kurulunun Görevleri

1. Yayın Kurulu, yazıları derginin amaç ve kapsamı açısından değerlendirir ve yazıların dergiye uygun olup olmadığına karar verir.
2. Yayın Kurulu ayrıca alan editörü, hakem ve yazar arasındaki ilişkiyi düzenler. Dergide yayımlanacak yazılara karar vermek ve hakem atamaları yapmak hususunda tam yetkiye sahiptir. Bu anlamda yayın kurulu, dergiye gönderilen yazılar için alan editöründen hakem belirlemesini talep edebilir.
3. Yayın Kurulu, alan editörleri ve hakemler dergiye gönderilen yazıları bilimsel etik ve ilkeler çerçevesinde objektif olarak değerlendirir.
4. Yayın Kurulu, gönderilen makalelerde gerekli düzeltmeleri yapabilir ve yazının bütünlüğüne uygun olan ekleme ve çıkartmaları yazardan talep edebilir. Alan editörü ve hakem, üzerine atanan yazı hakkında kendini yeterli bulmazsa veya zamanında değerlendirme imkânına sahip olmazsa bunu Yayın Kuruluna bildirmelidir.

Editörün Görev ve Sorumlulukları

1. Editör, dergide yayımlanan her yazının derginin yayın politikası, amaç ve kapsamına uygunluğuna dikkat etmekle sorumludur. Bireylerin açık rızası olmayan hâllerde kişisel verilerin muhafaza edilmesine özen göstermelidir.
2. Editör, yazıların yayın süreci boyunca yazıyla ilgili tüm bilgilerin gizli tutulmasına dikkat etmelidir. Yayın sürecine giren her yazının dosyalarını kayıt altında tutarak arşivlemelidir.
3. Derginin yayın kalitesini yükseltmek editörün temel sorumluluk alanlarından bir diğeridir.
4. Editör, bilimsel etik anlayışı gereği yazarların inanç, etnik köken, cinsiyet ve siyasi görüşlerini dikkate almadan objektif bir tavır sergilemelidir.
5. Editör, şeffaflık ilkesiyle hareket ederek tüm süreçler hakkında gerekli açıklamaları yapmalı, dergiye gönderilen yazılarda deneysel araştırmalarla ilgili yasal izinlerin takibini yaparak Etik Kurul Onayı’nın alınıp alınmadığına dikkat etmelidir.
6. Editör, çift ve kör hakemlik anlayışına bağlı kalarak tüm süreçlerin bu kural çerçevesinde yürütülmesine azami gayret göstermelidir.
7. Editör, dergi sahibi ve yayıncının müdahalelerinden bağımsız hareket ederek kararlarını bu minvalde vermelidir. Yayın kuruluyla daima iletişim hâlinde olmalıdır.
8. Editör, dergiye katkı sağlayacak yayın kurulu ve editör yardımcılarıyla uyumlu bir çalışma ortamı sağlamalı, yayın kurulunun bilimsel etik gereği nesnel olmasına yönelik uygun şartları oluşturmalıdır.
9. Derginin yayın politikası, editör kurulunun görüşleri de dikkate alınarak belirlenmelidir.
10. Editör, derginin yayın ve yazım kurallarını açık şekilde ifade etmeli, makale şablonunun en güncel hâlinin yazarlara ulaşmasına olanak tanımalıdır. Yazı gönderim sürecinden yayım tarihine kadarki tüm aşamalarla ilgili yazarları bilgilendirici açıklamalar yapmalıdır.
11. Editör, dergiye gönderilen yazıların çalışma alanına ve muhtevasına dikkat ederek yazıyı değerlendirmeye uygun hakemlere yönlendirmelidir.
12. Yazıların uygun koşullarda değerlendirilebilmesi için gerekli hakem değerlendirme formları hazırlanmalı, bu şablonlar zamanında gönderilerek ulaşılabilir olmalıdır.

Hakemlerin Sorumlulukları

1. Hakemler, kör hakemlik sürecine uygun olarak gizlilik ve tarafsızlık ilkelerine bağlı kalmalıdır.
2. Hakemler, hakemlik daveti aldıkları yazıyla ilgili değerlendirme yapıp yapamayacakları hususunda editöre 10 gün içinde dönüş yapmalıdır. Değerlendirmeler ise 15 gün içinde tamamlanmalıdır.
3. Hakemler, uzmanlık alanına girmeyen yazıları değerlendirmeyi kabul etmeyerek sadece kendi uzmanlık alanlarına uygun yazılara hakemlik yapmalıdır.
4. Hakemler, yazıları nesnellik ilkesine bağlı kalarak bilimsel ve tarafsız bir anlayışla değerlendirmeli, ilmî olmayan kişisel görüşlere ve aşağılayıcı ifadelere yer vermeden nezaket kurallarına uygun davranmalıdır.
5. Hakemlerin sorumluluk alanlarından biri de yazarın/yazarların intihal, telif hakkı ihlali, çıkar çatışması-çıkar birliği gibi durumlarını tespit ettikleri hâlde dergi editörüne iletmektir.

Yazarların Sorumlulukları

1. Yazarlar, dergide yayımlanan yazılarının her türlü yayın hakkını dergiye devretmiş olur ve kabul eder. Yazılarla ilgili herhangi bir telif hakkı talep edemez.
2. Yazarlar, dergiye gönderdikleri yazıların daha önce herhangi bir yerde ve dilde yayımlanmadığını, yayımlatmak amacıyla herhangi bir dergiye göndermediğini/değerlendirmeye alınmamış olduğunu taahhüt ve beyan etmekle mükelleftir.
3. Yazarlar, yazar olarak katkı sağlamayan bireylerin isimlerini makaleye eklememeli, dergiye aynı sayıda yayımlanmak üzere iki veya daha çok yazı göndermemelidir.
4. Yazarlar, yayımlanmak üzere dergiye gönderdikleri yazılarını kesinlikle derginin yazım ve yayın kurallarına uygun biçimde düzenlemek, makale şablonuna uygun biçimde düzenlenmiş hâlini sisteme yüklemekle sorumludur.
5. Yazarlar, yayımlatmak üzere gönderdikleri yazıların intihal raporlarını sunarak özgün olduğunu kanıtlamakla mükelleftir. Yazılarda yer alan tablo, şekil vb. telifli materyallerin sorumluluğu yine yazarına aittir.
6. Yazarlar, dergiye gönderilen yazıyla ilgili bulguları ve bilimsel sonucu etkileyebilecek çıkar çatışması, rekabet alanlarını belirtmeli, çalışmaya sağlanan sponsorlukları, mali ya da proje desteklerini açık bir şekilde yazılı olarak belirtmelidir.
7. Yazarlar, dergiye gönderdikleri yazılarında katkıda bulunanlarla, kaynaklara ve başka yazarlara dergi yazım kurallarına uygun biçimde atıf yaparak ilgili kaynakları kaynakçada kesinlikle göstermelidir.
8. Dergiye gönderilen yazılar eğer ulusal ya da uluslararası bir kongrede/sempozyumda sunulmuşsa veya özet metni yayımlanmışsa yazarlar bu durumu mutlaka yazıda belirtmelidir.
9. Yazarlar tarafından dergiye gönderilen yazıların bilimsel araştırma yayın etiğine uygunluğu sağlanmalı, bu hususta YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi titiz biçimde dikkate alınmalıdır.
10. Dergi editörünün yayım sürecinde talep ettiği makalenin etik durumuyla ilgili belgeler belirtilen süre içerisinde yazarlar tarafından gönderilmelidir.
11. Yazarlar, değerlendirme sürecine girmiş yayınla ilgili yazar ekleme, çıkarma ve sıra değiştirme gibi müdahalelerde bulunmamalıdır.
12. Yazarlar, dergide yayımlanmış yazısıyla ilgili bilimsel bir hata tespit ettiğinde yazıdaki hataları düzeltme ya da yazıyı geri çekme hususlarında ivedilikle editörle iletişime geçmelidir.
13. Yazarlar, dergide yayımlanmak üzere gönderilen yazılarda kullanılacak deneklerle ilgili Etik Kurul Onayı’nı almak zorundadır. Temel insan ve hayvan haklarına saygı gösterilmesi zaruridir.
14. Dergi yönetimi, dergide yayımlanmak üzere yazı gönderen yazarların yukarıda belirtilen koşullara uygun hareket etmeyi kabul ettiklerini varsaymaktadır.